Allemaal hetzelfde. Ze willen niet werken, geen één. En maar poen scheppen doen ze. Profiteren van ons hardwerkende, propere mensen. Het is een grote schande.
Maar wacht eens. Hoeveel is dat leefloon nu precies? 817, 36 euro per maand voor een alleenstaande zegt u? Hm. Een mens moet wel héél creatief zijn om daarmee te kunnen profiteren. Zeker als je weet dat het huren van een appartementje al vlug 600 euro kost en 10 vuilniszakken voor restafval (die gele) 17 euro. Zelfs afval maken is een luxe aan het worden.
Dus pleit ik bij deze voor wat meer zachtheid. Laat ons alsjeblieft elkaar het licht in de ogen gunnen, en een centje hier en daar. De meeste mensen die leven van het leefloon doen dit heus niet voor hun plezier. Het is geen keuze. Het is zeker geen luxeleven. Er is geen enkel kind dat er van droomt om later van het leefloon te (over)leven.
En toch is het een gedachte die gauw gedacht is. Zou het toch niet zijn omdat ze niet hard genoeg zoeken naar een job? Kunnen ze niet nog harder proberen? Meer doen? Want we zijn er tegenwoordig van overtuigd dat alles maakbaar is, als je het maar hard genoeg wilt. Met als gevolg dat als je niet slaagt in iets, van een relatie tot een sollicitatiegesprek, dat alleen maar je eigen fout en verantwoordelijkheid kan zijn.
Ik heb het me ook al vaak afgevraagd, of ik wel genoeg doe. Want ik ben ook onlangs het leefloon gaan aanvragen. Mijn wachtuitkering is immers stopgezet en ik ben nog steeds op zoek naar werk. Voorlopig zonder resultaat. En dat doet veel met mij. Ik heb immers een universitair diploma, en is leefloon niet alleen voor de armste mensen en – uiteraard – de profiteurs? Val ik daar nu ook onder? Er komt toch wel schaamte bij kijken en het is zeker iets dat ik nooit verwacht had. Leefloon voelt ook nog anders dan een wacht- of werkloosheidsuitkering, want die verdien je. Leefloon is een allerlaatste vangnet.
In de laatste maanden waarin ik recht had op een wachtuitkering ging ik ervan uit dat ik wel werk zou hebben gevonden voor die stopgezet ging worden. Kan toch niet anders? Maar nee. En het heeft een maand geduurd nadat mijn uitkering was stopgezet tot ik naar het OCMW ben gestapt, dankzij een duwtje van mijn mama. Want mijn ouders kunnen mij niet blijven onderhouden, en ik heb er tenslotte recht op, zegt ze. En ze heeft gelijk. Het uitstel had ongetwijfeld te maken met de werkelijkheid niet onder ogen te willen zien, en ook met wat verdriet en schaamte.
Het deed dan ook ongelooflijk deugd dat de jonge vrouw aan het onthaal van het OCMW en de maatschappelijk werksters die ik ondertussen heb ontmoet, heel vriendelijk en menselijk waren. Wat een opluchting. Wat een verrassing. Want ik verwachtte me aan verbaasde en zelfs veroordelende blikken. Iets à la “Wat komt iemand met een masterdiploma hier doen? Die heeft waarschijnlijk alleen nog maar voor haar “droomjob” gesolliciteerd en lang niet genoeg moeite gedaan om een job te vinden!” Maar in plaats daarvan kreeg ik heel veel begrip, kon ik mijn verhaal doen zonder veroordeeld te worden en werd er zelfs oprecht met mij meegeleefd. Ze begrijpen als maatschappelijk werkers dat we in het leven niet alles in handen hebben, dat de jobs niet voor het rapen liggen en dat we proberen. Ik heb familieleden en kennissen die dat veel minder vatten. Die maakbaarheid weer.
Dus kijk, dit is een ervaring die nederig maakt. Die uitnodigt om niet onmiddellijk een ander te veroordelen. Om niet zo snel te denken dat een ander niet genoeg doet, want het anders wel zo goed zou hebben als jij. Het is heel gemakkelijk om te denken dat je alles wat je bereikt in het leven – vooral als dat heel wat is – enkel aan jezelf en je eigen inspanningen te danken hebt. Maar nee. Nee nee nee. Geluk moet je ook hebben en véél steun van mensen om je heen.
Ik ben dan ook dankbaar voor vriendelijkheid en begrip op onverwachte plaatsen. En voor mensen die me niet vragen hoe het komt dat ik nog geen werk heb gevonden, maar me liefdevol zeggen dat ik genoeg ben en genoeg doe. Ik hoop dat ik ook meer en meer zo iemand voor anderen mag worden.
– 13 juni 2015
Ruth Van de steene 